200 miljoen euro!

Tweehonderd miljoen euro! Dat is het bedrag dat de Nederlandse gemeenten jaarlijks kwijt zijn aan het opruimen van zwerfvuil. Vijftig procent (!) daarvan is puur voor het opruimen van drinkverpakkingen. Zo las ik gisteren in de nieuwsbrief van de Zero PlasticWeek. En daar ben ik behoorlijk van geschrokken.

Nu schrik ik niet erg snel van grote bedragen. Voor onze nieuwe JSF’s, F16's of andere straaljagers worden miljarden betaald. Daar heb ik nog nooit een nacht om wakker gelegen. Ik houd niet van oorlogvoeren, maar vind het wel erg belangrijk dat wij als Nederland meehelpen aan vredesacties. Niet alle acties zijn even goed, maar die discussie laat ik er hier even buiten, evenals de discussie welke straaljagers er aangeschaft zouden moeten worden. Ik vind het belangrijk dat wij als land in staat zijn andere landen of mensen in andere landen te ondersteunen in hun vrijheidsstrijd, of gewoon een oorlogvrij leven te krijgen. Daarnaast vindt ik het een prettig idee dat wij als land nog een beetje in staat zijn om onszelf te verdedigen. Want wat een voorrecht dat wij nu al bijna zeventig jaar zonder oorlog in ons eigen land leven! Ik hoop dat ik ook nog tot de generatie ga behoren die geen oorlog in eigen land hoeft mee te maken, maar zeker kun je daar nooit van zijn. En de generaties na mij zullen ongetwijfeld hetzelfde willen. Daarom vind ik het fijn dat ook onze oorlogsvloot een beetje up to date blijft. En staaltjes techniek als die van een straaljager zijn nu eenmaal kostbaar. Dus voor zover die miljarden.

Maar tweehonderd miljoen uitgeven alleen maar omdat er blijkbaar zoveel mensen te lui of te laks zijn om hun afval bij hen te houden en deze in een vuilnisbak te deponeren; daar kan ik mij wel druk om maken. Dan denk ik: Wat zouden een er veel culture instellingen gelukkig worden, als er twee miljoen extra vrijkwam voor subsidie! Of de basisscholen en kinderopvang. Ik kan met een hele lijst komen waarvan het veel normaler zou zijn om daar tweehonder miljoen euro aan uit te geven.  

De realiteit is dat er altijd wel wat zwerfafval zal zijn. Maar als je jaarlijks zo een groot bedrag nodig hebt om het op te ruimen, dan zet dat mij toch aan het denken. Zeker als je nagaat dat vijftig procent van het zwerfafval bestaat uit drankverpakkingen. Daar zou ik graag geld in willen steken! In het zoveel mogelijk voorkomen van dit zwerfafval.

Hoe? Mensen opvoeden blijkt moeilijk. Maar is in de afgelopen jaren niet bewezen dat statiegeld op flessen helpt? Wat als wij dit nu uitbreiden naar de blikjes en kleine flessen? Veel innamemachines schijnen hier al op voorbereid te zijn –zie eerdergenoemde nieuwsbriefvan Zero Plastic Week-. 

Ten tweede ben ik voor boetes voor het laten slingeren en weggooien van afval op de straat of waar dan ook als het niet in een vuilnisbak, container of iets dergelijks is. Een lik op stuk beleid waarbij elk blikje of flesje of leeg pakje van het een of ander een tientje boete oplevert. Kauwgum uitspugen? Ook een tientje en direct betalen. En het zal weer een investering vereisen uit de geldpot die er niet is. Maar stel je voor dat je daadwerkelijk een boete van een tientje krijgt als je een blikje wegkeilt, dan is die investering toch terug te winnen door de besparing die het oplevert op de kosten van het opruimen van zwerfafval?

Het tientje omdat het bij voorkeur een overzichtelijk bedrag moet zijn om totale paniek bij mensen te voorkomen. Het is zo flauw als een zeer goedverdienende persoon alleen maar denkt; “too bad die tachtig euro”. Terwijl iemand met een beduidend lager inkomen het boodschappen budget ziet verdwijnen. Beide eigen schuld, maar de daad is gelijk, dus dan mag de strafmaatbeleving ook ongeveer gelijk zijn. En ik kan me voorstellen dat als het bewaren van je plastic zakje of flesje een tientje goedkoper is, dan het op de grond laten vallen terwijl je voortslenterd, dit een beperking van het zwerfafval zou kunnen beteken.