Er valt een hoop
te zeggen over de houding van het International Olympische Comité (IOC) met betrekking tot de Winterspelen
van 2014 welke plaats zullen vinden in Sochi, Rusland, terwijl Rusland dit jaar
de anti-homo wetgeving heeft ingevoerd. Sinds deze wet is ingevoerd mag in
Rusland op geen enkele wijze meer uiting worden geven aan enige homoseksuele
gevoelens, een mening hierover geventileerd worden, bijvoorbeeld welke de wet
ter discussie stelt of de vraag worden gesteld of beantwoord wat
homoseksualiteit, biseksualiteit of transgenderschap is. Mensen die behoren
tot de groep homoseksuelen, biseksuelen of transgenders zijn dus met invoering
van die wet veroordeelt tot het niet langer mogen zijn wie zij zijn. Zij moeten
datgene gaan verbergen en onbesproken laten wat een mens tot een mens maakt,
namelijk zichzelf, met al de eigenschappen die de zelf bezit.
Er was een tijd waarin gekleurde mensen, witte mensen niet eens recht aan mochten kijken. Zij moesten altijd voor hen
opzij stappen en hen voorrang verlenen. Zij hadden geen zelfbeschikking waar
witte mensen heersten of in ieder geval minder rechten dan de witte medemens,
voor zover zij rechten hadden. Trots op hun uiterlijk, hun gekleurde ras of
gewoon zichzelf, kon worden afgestraft met zweepslagen, opsluiting of erger.
Allemaal omdat dit wettelijk zo was vastgesteld door de witte mens.
In –de aanloop
naar- de tweede wereldoorlog en later in het Rusland van Stalin werden Joden,
homoseksuelen, zigeuners, zwakzinnigen en lichamelijk gehandicapten gezien als
minderwaardig. Geen rekening houden met hun rechten was niet echt een probleem,
want zij hadden niet veel rechten. Zij konden gestraft worden voor wie zij
waren omdat er wetten waren opgesteld die dit mogelijk maakten.
Dat er ook buiten
de wet gestraft werd, zowel bij de gekleurde mensen als bij de Joden,
homoseksuelen, zigeuners, zwakzinnigen en lichamelijk gehandicapten, dat hoorde
erbij. En omdat deze mensen toch minder rechten hadden, was hen straffen voor
wie zij waren, ook buiten de wet om, gewoon omdat men dat wilde, geen probleem.
Het IOC heeft
gezegd dat iedereen die tijdens de Olympische Winterspelen in Sochi een
politiek statement zal maken, uitsluiting van diezelfde spelen riskeert op
basis van artikel 50 van het Handvest. Zij verwijst hierbij naar sub 3
welke stelt dat ;
“No kind of demonstration or political, religious or racial propaganda
is permitted in any Olympics sites, venues or other areas” . Vertaald (door auteur): “Het is op geen enkele wijze toegestaan om uiting te geven aan politieke,
religieuze of raciale standpunten in de Olympische omgeving, bij de evenementen of in
andere gebieden.”
In 1968 hieven
Tommie Smit en John Carlos een zwart gehandschoende vuist op en bogen zij het hoofd toen zij op het
podium stonden en hun volkslied werd gespeeld. Naast de negatieve
reacties vanuit het publiek; “Niggers go back to Africa” en “I can not believe how
you niggers treat us after we let you participate”, was ook het IOC kwaad. Er was sprake van een gewelddadige breuk
met de fundamentele principes van de Olympische Spelen. Tommie Smit en John
Carlos werden ontslagen door het USOC, het Amerikaanse Olympisch Comité.
Het antwoord op
de vraag of de reactie van een deel van het publiek reageerde door de beugel
kon, staat buiten kijf. Maar het antwoord op de vraag of het IOC en de USOC
hier buiten hun boekje traden is niet zo simpel als het lijkt.
Op basis van de Olympische gedachten was hier
inderdaad sprake van een grove schending van de Olympische principes. Het idee
van de Olympische Spelen is dat ras, religie en politiek geen rol spelen en
daarom mogen die ideeën ook niet op enige wijze tot uiting worden gebracht
tijdens de Spelen.Dat is geen vreemde gedachtegang. Als iedereen zijn raciale,
politieke en religieuze standpunten tijdens de Spelen zou verspreiden, als dit
een open podium voor deze standpunten zou zijn, zou dit de verbroedering waar
het tijdens de spelen om draait teniet doen.
Ik vind het persoonlijk
geweldig dat Smit en Carlos de gebalde vuist en gebogen hoofden toonden tijdens
hun volkslied op het podium. Zij wisten dat dit consequenties kon hebben en ik heb
groot respect voor hun daad, omdat zij een belangrijk punt te berde brachten; namelijk dat zij in hun eigen land door veel mensen nog steeds als
minderwaardig behandelt werden. Maar ik begrijp ook dat zij hierdoor een
belangrijk fundamentele regel van het IOC schonden, namelijk de neutraliteit
van de Olympische Spelen. De Olympische Spelen nemen geen standpunt in, in
politieke, religieuze en raciale kwesties.
De vraag is nu,
geldt dit ook voor de Spelen van Sochi? Ook in Sochi moet de Olympische
gedachten van verbroedering voorop staan. Het dragen van een regenboogspeldje
of de regenboogvlag is dan ook een uiting waarvan ik begrijp dat dit niet kan
worden gedaan tijdens de spelen. Niet omdat iemand niet mag uitkomen voor zijn
homoseksualiteit, maar wel omdat het dragen van de regenboogvlag tijdens deze
spelen een politiek standpunt inhoudt. En politiek werkt verbroedering met
regelmaat tegen en is, net als religie, vaak een splijtpunt.
Maar het gaat
verder. Het IOC heeft gezegd dat op basis van dit artikel 50 dus geen enkele
statement mag worden gemaakt in de richting van homoseksualiteit. Dat heeft zij
zo afgesproken met de Russische overheid. Geen politiek statement dus. Maar
geldt homoseksueel zijn en een homoseksuele partner hebben, ook als een
statement? Als homoseksuelen naar Sochi komen om naar de Spelen te kijken, is
dit dan een statement? Dan zijn het toch gewoon twee mensen, dan is
dit toch een stel, dat samen naar een fantastisch evenement komt kijken?
En wat betreft de
atleten; als een atleet met zijn partner naar Rusland komt en deze partner van
hetzelfde geslacht is, wordt hij dan hetzelfde behandelt als alle andere
atleten met hun partner en de partner hetzelfde behandelt als alle andere
partners? Als de atleet wint, mag hij of zij dan naar het publiek rennen, op
zoek naar zijn of haar partner van hetzelfde geslacht, en deze dolblij omhelzen,
kushandjes toewerpen, naar deze persoon wijzen als hij of zij de medaille in
ontvangst neemt of deze een zoen geven?
Uiteraard, zou je
denken. In al deze gevallen zijn de
homoseksuelen of transgenders, of biseksuelen gewoon zichzelf. Zij
maken geen politiek statement door hun partner een kus te geven. Zij maken geen
politiek statement door zichzelf te zijn.
En toch is dat
niet wat het IOC heeft afgesproken met de Russische overheid. Wat het IOC
betreft moeten alle homoseksuelen voor even weer de kast in. Tijdens de Spelen
zullen zij zichzelf moeten verloochenen.
Trots op zichzelf, op de persoon die ze zijn kan worden gestraft met opsluiting
en boetes. Allemaal omdat dit wettelijk zo is vastgesteld door de
heteroseksuele mens.
Om het allemaal
nog iets onlogischer te maken wil ik graag nog verwijzen naar het eerste
fundamentele principe van de Olympische gedachte zoals vastgesteld in het
Handvest:
“1.Olympism is a
phylosophy of life, exalting and combining in a balanced whole the qualities of
body will and mind. Blending sport with culture and education. Olympism seeks
to create a way of life based on the joy of effort, the educational value of
good example, social responsibility and respect for universal fundamental
ethical principles.”
Vertaald (door
auteur): “De Olympisch gedachte is een
levensfilosofie, welke floreert in een balans van de gecombineerde lichamelijke
en verstandelijke kwaliteiten. De
Olympische gedachte streeft ernaar een manier van leven te creëren die is
gebaseerd op de vreugde van de inspanning, de educatieve waarde van het
goede voorbeeld, sociale verantwoordelijkheid en respect voor de universele
fundamentele ethische principes”.
Hoe ethisch is
het als mensen wordt verboden zichzelf te zijn tijdens de Olympische Spelen? Hoe
sociaal verantwoordelijk is het als een groep mensen wordt opgeroepen zich
anders voor te doen dan zij zijn? Waar blijft de educatieve waarde van het
voorbeeld als je uitdraagt dat iedereen gelijk is, maar sommige mensen een
beetje anders en dat die mensen daar vooral de andere mensen niet mee lastig
moeten vallen? Waar blijft de vreugde van de inspanning als het geluk om die geslaagde
inspanning niet mag worden gedeeld met degene die je liefhebt omdat dit bij wet
verboden is?
Het is geheel
begrijpelijk dat het IOC op basis van sub 3 van artikel 50 van het Handvest van de
Olympische Spelen oproept om geen politiek statement te maken tijdens de
Spelen.
Maar het is
geheel onbegrijpelijk dat het IOC, in strijdt met haar eigen fundamentele ethische
principes, homoseksuele, biseksuele en transseksuele sporters, hun partners en -publiek
oproept hun eigen ik weg te moffelen en de zelf te ontkennen omdat een wet hen
dat verbiedt.
De geschiedenis
herhaalt zich en we stonden erbij en keken ernaar.
